Πανεπιστήμια για φοιτητές όχι για πελάτες

Στάλθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας οι τροποποιήσεις στον νόμο για τη δημιουργία αυτοχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων σπουδών.

Μέσα από τις τροποποιήσεις διαπιστώνουμε πως όχι μόνο δεν αφουγκράστηκε το Υπουργείο Παιδείας τις ανησυχίες εκείνων των φορέων που διαφωνούν με την εισαγωγή διδάκτρων στα δημόσια πανεπιστήμια, αλλά με τις τροποποιήσεις αυτές φανερώνει τον πραγματικό στόχο του Υπουργείου και της Κυβέρνησης, που είναι η εμπορευματοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Ως Προοδευτική, πέραν της διαφωνίας μας στη βάση αρχής της πολιτικής των αυτοχρηματοδοτούμενων, με αυτή μας την τοποθέτηση καταθέτουμε και τη διαφωνία μας επί των τροποποιήσεων στο νέο νομοσχέδιο.

1.Η νέα τροποποίηση καθορίζει πως επιτρέπεται στα πανεπιστήμια να δημιουργήσουν μέχρι και το 20% των προπτυχιακών προγραμμάτων σε ξένη γλώσσα, από το σύνολο των υφιστάμενων προγραμμάτων. Αυτή η ρύθμιση, αντί να συγκρατεί τη δημιουργία ξενόγλωσσων προγραμμάτων, αντίθετα συνιστά ένα πρώτο βήμα προς τη διαμόρφωση μιας παράλληλης ξενόγλωσσης εκπαιδευτικής αγοράς μέσα στο δημόσιο πανεπιστήμιο, γεγονός που κινδυνεύει να αλλοιώσει τον δημόσιο χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης. Παρά τις διαβεβαιώσεις ότι δεν θα επηρεαστούν τα ελληνόγλωσσα προγράμματα, στην πράξη ενδέχεται να προκληθεί άνιση κατανομή πόρων και προσοχής προς όφελος των “εξαγώγιμων” ξενόγλωσσων προγραμμάτων. Σημειώνουμε πως σήμερα το Πανεπιστήμιο Κύπρου προσφέρει πέραν των 40 προγραμμάτων και κατευθύνσεων. Άρα, με την πρόταση των φωστήρων του ΥΠΑΝ, μπορεί το Παν. Κύπρου να έχει 9 αυτοχρηματοδοτούμενα προγράμματα.

2.Επιπρόσθετα, εάν, λόγου χάρη, αποδεχτούμε την πρόταση του ΥΠΑΝ – πως για να λειτουργήσει ένα πρόγραμμα πρέπει να εγγραφούν τουλάχιστον 15 φοιτητές – τότε πάνε περίπατο τα όσα έλεγαν οι υπερασπιστές των αυτοχρηματοδοτούμενων. Γιατί σε αυτή την πρόταση γίνεται αντιληπτό πως η έγνοια των κυβερνώντων δεν είναι να ‘‘βοηθήσουν’’ τους νέους που θέλουν να σπουδάσουν στον τόπο τους. Εδώ φανερώνουν πως θέλουν προγράμματα κερδοφόρα! Η σύνδεση της δημιουργίας προγράμματος με την εγγραφή τουλάχιστον 15 φοιτητών προωθεί μια λογική προσφοράς/ζήτησης, ξένη προς τον κοινωνικό ρόλο των δημόσιων πανεπιστημίων. Το πανεπιστήμιο δεν είναι επιχείρηση – έχει χρέος να προσφέρει σπουδές που καλύπτουν κοινωνικές, πολιτιστικές και επιστημονικές ανάγκες, ανεξαρτήτως αριθμών.

3.Τέλος, η διατύπωση περί κάλυψης του «πραγματικού κόστους» ανοίγει τον δρόμο για αυτοχρηματοδοτούμενα προγράμματα με δίδακτρα που ενδέχεται να φτάνουν σε απαγορευτικά επίπεδα. Η πρακτική αυτή εισάγει κοινωνικούς φραγμούς και διευρύνει τις εκπαιδευτικές ανισότητες. Το δημόσιο πανεπιστήμιο οφείλει να παραμένει χώρος δωρεάν, ποιοτικής παιδείας και όχι μηχανισμός παραγωγής εσόδων.

4. Τα έξοδα των αγγλόφωνων, τα οποία θα συνυπολογίζονται στον καθορισμό των διδάκτρων τους, πρέπει να περιλαμβάνουν το πραγματικό κόστος με βάση τις τρέχουσες, λειτουργικές, διαχειριστικές και κεφαλαιουχικές δαπάνες του Πανεπιστημίου που αφορούν το πρόγραμμα. Δηλαδή, εάν μια χρονιά η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος αυξηθεί (λειτουργική δαπάνη) ή αυξηθεί η τιμή απόκτησης νέου εξοπλισμού για τις ανάγκες ενός αγγλόφωνου (διαχειριστική δαπάνη), τότε θα αυξηθούν και τα δίδακτρα, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Καλούμε την κυβέρνηση να αποσύρει τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις και να ανοίξει ένα ουσιαστικό διάλογο με την πανεπιστημιακή κοινότητα και την κοινωνία για το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση είναι κοινωνικό αγαθό, όχι εμπόρευμα.

ΝΑΙ στη δημιουργία ξενόγλωσσων προγραμμάτων, ΝΑΙ στη δωρεάν παροχή τους!

Γραφείο Τύπου,

16.05.2025